Een beschrijving van mijn week:
Gedurende de GEZP werkte ik van maandag tot en met zaterdagochtend in het ziekenhuis. Een dag zag er als volgt uit:
- +/- 8.00 am: de ochtend startte met de, toen ik er al een aantal weken zat, nieuw ingevoerde bedside teaching van ma-do op de A&E. Hier statusten wij studenten de patiënten die we vervolgens overdroegen aan de artsen en we de casuïstiek in de groep bespraken.
- +/- 10.00/10.30
am: ward rounds. Je bent compleet vrij om te kiezen welke afdelingen je
doorloopt en je mag je eigen schema maken. Ik heb het volgende gedaan:
- Week 1: introweek, meelopen met mede-GEZPer / artsen in het ziekenhuis
- Week 2 – 4: Female Ward
- Week 5 – 7: Male Ward
- Week 8-11: Paeds ward
- Week 12-15: Maternity ward
- Week 16-17: Surgery
- Week 18: Emergency ward
Nadat ik mijn eigen afdeling afgerond had, hielp ik meestal mee op de andere afdelingen of ging ik naar de OPD als ik voor ‘morning OPD’ ingeroosterd stond. Gedurende mijn weken op de Surgery waren er vaak op dinsdag of woensdag chirurgische ingrepen ingepland waar ik dan aan deelnam. Gedurende mijn weken op de Maternity Ward waren er vaak elective CS ingepland op de donderdagen waar ik dan na de ward rounds aan deelnam.
- Na ward rounds tot 2.00 pm OF van 02.00 pm tot +- 07.00 pm (tot max 08.00 pm): Outpatient Department (OPD). Dit is de polikliniek van het ziekenhuis waar wij als studenten dagelijks werden ingedeeld. Je kan ingedeeld worden voor óf ‘Morning OPD’ óf ‘Afternoon OPD’. Dit wordt door het ziekenhuis gedaan en dit rooster ontvang je iedere maand. Je wordt geacht er altijd te zijn. Als je morning OPD hebt moet je hier direct na de ward rounds naar toe. Als je afternoon OPD hebt, kun je eerst voor 30 min – 2.0 uur (afhankelijk van hoe druk de afdeling is, of je naar chirurgie gaat, of je nog naar de A&E gaat, etc) thuis lunchen en pauzeren en daarna naar de OPD.
Iedere vrijdagochtend is er ruimte voor een presentatie die wekelijks gegeven wordt. Dit start 07.30 am. Er is dan geen bedside teaching.
Iedere zaterdag doe je alleen de ward-rounds in de ochtend, er is dan geen bedside teaching en geen OPD.
Praktische vaardigheden
Er is de mogelijkheid om praktische vaardigheden te oefenen, maar een goede dosis pro-activiteit is wel noodzakelijk. Alleen aangeven dat je iets wilt leren is niet genoeg, je moet er ook echt bovenop zitten als de situatie zich voordoet. Als je hier pro-actief genoeg voor bent, kun je een hoop leren. Zo heb ik ascites taps gedaan, een spinaal gezet, een drietal bevallingen deels geleid, een wond gehecht.
Taalbarrière
Engels is de algemene taal in Ghana, maar zijn daarnaast ontzettend veel verschillende andere talen die gesproken worden in Ghana. Alle staf in het ziekenhuis spreekt Engels, zowel met ons als ook onderling. Dit maakt dat er onder collega’s geen sprake is van taalbarrière (hoewel het Ghanees-Engels wel een bepaalde dosis concentratie van je vergt). Met de patiënten daarentegen is er vaak wel een taalbarrière. Dit geldt niet alleen voor ons, maar ook voor de Ghaneese staf. Gelukkig zijn er in het ziekenhuis vele vertaalsters werkzaam, met roze werkkleding aan, die helpen in het vertalen doordat ze vele talen als Gonja, Dagbani, Dagari, Twi, Ga, Ewe, etc. spreken. Op de OPD is er altijd een aanwezig, maar op de wards niet, waardoor daar de verpleging deze taak vaak op zich neemt. Dit gaat niet altijd gemakkelijk. Over het algemeen ben ik echter van mening dat de taalbarrière in dit ziekenhuis redelijk goed aangepakt/geregeld is.
Cultuur, etniciteit, religie, eten
Naast vele verschillende talen bestaan er ook vele etnische groepen in Ghana en ook religies. Zo heb je de Akan people, maar ook de Mole/Dagbon, Guan, Ewe, etc. Daarnaast is de grootste religieuze groep in Ghana Christen, gevolgd door de Islam. In het Noorden (Northern Region, waar het ziekenhuis ligt) is echter de meerderheid moslim. Dit is erg interessant en ook divers en merk je zeker als je werkt in het ziekenhuis. Op het spreekuur zie je tevens veel mensen van de Fulani-tribe, een nomadenstam in West Afrika die bekend staat om het rondtrekken met kettle. Deze diversiteit is uitdagend en als je interesse hier ligt, zullen ze je graag van alles uitleggen over hun religie, cultuur, etc. Ik ben op zondag een keer mee geweest naar de katholieke kerk met een van de verpleegkundigen uit het ziekenhuis, en dit was een ontzettende mooie ervaring! Ook ben ik een keer naar een Fulani-drop gegaan, en hier werden we hartelijk ontvangen. Zeker de moeite waard.
De Ghanezen zijn trots op hun keuken en zullen je al snel vragen of je gerechten als TZ, Banku, Fufu, fried jam, plantain, jollof rice, kenkey, greengreen, etc. al hebt geproefd. Collega’s zullen dit anders graag een keertje voor je maken of ergens op straat kopen. Mary, de ‘huishoudster’, kookt ook dagelijks en maakt op aanvraag ook lokaal eten.
Wat mij het meest is bijgebleven
Het was hard werken in het regenseizoen en het is me echt bijgebleven hoeveel de artsen en ook de verpleegkundigen werken en opgeven voor hun werk. Hierdoor heb ik ontzettend veel exposure gehad en ik ben hier ontzettend blij om. Ook heb ik me echt weten te ontplooien door een zelfstandig werkende basisarts die goed kan inschatten wat de ernst van een situatie is. Ook de wisselende casuïstiek was interessant en aangrijpend en heeft gezorgd voor een veelzijdige kijk op de geneeskunde en allround ontwikkeling.
Er is een gebrek aan diagnostiek en interventies en dit vond ik erg indrukwekkend. Hierdoor is er een groot gehalte aan overbehandeling en soms sub-optimale zorg. Dit is onvermijdelijk maar wel lastig omdat het in andere, grotere ziekenhuizen wellicht beter kan.
Advies voor medestudenten
Ik was bang dat de Ghanese protocollen/manier van werken te veel zou afwijken van de Nederlandse richtlijnen waardoor ik wellicht een voor NL ‘verkeerde’ manier van werken me eigen zou maken. Natuurlijk zijn er verschillen, voornamelijk prominent in het toedienen van antibiotica, maar ik vond dit niet storend omdat ik me altijd bewust was van het feit dat we in Nederland dit anders behandelen.
Ik zou dit zeker aanraden als GEZP. Je leert ontzettend veel, gaat met sprongen vooruit in je beoordelingsvermogen en zelfstandig werken en je krijgt de ruimte jezelf te ontplooien. Bovendien is het bijzonder interessant door de grote exposure. Door de nieuwe bedside teaching blijf je toch ook patiënten overdragen wat in Nederland erg belangrijk is. Je maakt geen ontslagbrieven en hebt geen MDO’s/ochtend overdrachten, maar naar mijn mening leer je dit in Nederland als ANIOS dan wel.